Một số sản phẩm điện tử có sạc pin đôi khi có công tắc bật với chữ AC – DC như loa karaoke, loa phóng thanh, quạt sạc,… hoặc ngay cả trong các thiết bị điện thông thường cũng hay gặp AC và DC, vậy chúng có ý nghĩa gì? Có quan trọng hay nguy hiểm khi dùng sai hay không? Cách dùng AC, DC thế nào là đúng? Bài viết này, bachhoaso.vn sẽ giải thích kí hiệu AC và DC là gì? điều khá cơ bản này cho các bạn.
AC và DC là gì?
AC (là viết tắt của từ tiếng Anh Alternating Current): ký hiệu của dòng điện xoay chiều hay còn gọi là điện nhà bao gồm 1 dây nóng, 1 dây nguội.
DC (là viết tắt của từ tiếng Anh Direct Current): ký hiệu của dòng điện 1 chiều, 1 dây dương (+) và 1 dây âm (-) như điện trong pin tiểu, bình acquy,…
Sự khác biệt giữa dòng điện AC và DC
| Đặc điểm | Dòng điện AC | Dòng điện DC |
|---|---|---|
| Chiều dòng điện | Thay đổi liên tục theo chu kỳ | Không đổi |
| Tần số | Có tần số nhất định | Không có tần số |
| Điện áp | Có thể có điện áp xoay chiều hoặc điện áp một chiều | Có điện áp một chiều |
| Hiệu suất truyền tải | Cao hơn | Thấp hơn |
| Ứng dụng | Truyền tải điện, cấp điện cho các thiết bị điện gia dụng, thiết bị công nghiệp… | Các thiết bị điện tử, điện thoại di động, máy tính… |
Vậy công tắc bật qua AC hoặc DC ý nghĩa là gì?
Lấy ví dụ một số dòng loa kéo, quạt sạc, đèn sạc có công tắc chuyển AC – DC và OFF. (OFF là tắt thì không nói). Còn khi chọn AC tức là bạn dùng bằng điện nhà, phải cắm dây sạc trực tiếp vào ổ điện thì khi bật AC loa mới hoạt động. Còn khi chọn DC tức là bạn dùng bằng điện bình acquy của loa, không cần cắm điện nhà.
Thế nếu bật DC của acquy nhưng vẫn cắm điện nhà thì sao? Có nguy hiểm không?
Không nguy hiểm cháy nổ nhưng chỉ mau hư bình acquy thôi, vì lúc này gọi là “vừa sạc vừa xài”, điện nhà nạp vào bình acquy, acquy lại xả ra dùng gây mau chay bình, hỏng bình acquy.
Cũng vì lẻ đó bộ phận pin sạc, bình sạc thường không có thời hạn bảo hành lâu do nó dễ bị tác động từ người dùng sai ngay hư hỏng chứ không phải tự nhiên.
Nhưng đối với các thiết bị điện khác chỉ sử dụng điện DC nhưng cấp nhầm điện AC vào thì sẽ gây chạm cháy mạch, hư luôn thiết bị không thể cứu vãn.
Để của thiết bị có tuổi thọ lâu hơn, bền hơn các bạn nhớ chú ý đến những thông tin AC – DC nếu có và hạn chế vừa sạc vừa xài.
Cách chuyển đổi giữa dòng điện AC và DC
Để sử dụng các thiết bị điện tử, điện thoại di động, máy tính… trong gia đình, cần phải có bộ chuyển đổi để biến đổi dòng điện AC thành dòng điện DC. Bộ chuyển đổi này thường được gọi là bộ nguồn (power supply).
Có hai cách chính để chuyển đổi giữa dòng điện AC và DC, đó là:
- Chuyển đổi dòng điện AC sang DC: Sử dụng bộ chỉnh lưu (rectifier).
- Chuyển đổi dòng điện DC sang AC: Sử dụng bộ nghịch lưu (inverter).
Chuyển đổi dòng điện AC sang DC
Bộ chỉnh lưu là thiết bị điện tử dùng để chuyển đổi dòng điện AC thành dòng điện DC. Bộ chỉnh lưu hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng các linh kiện bán dẫn, chẳng hạn như điốt, để chỉ cho phép dòng điện đi theo một chiều nhất định.
Có nhiều loại bộ chỉnh lưu khác nhau, tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể. Bộ chỉnh lưu đơn giản nhất là bộ chỉnh lưu cầu (full-wave rectifier), sử dụng bốn điốt để chuyển đổi toàn bộ chu kỳ của dòng điện AC thành dòng điện DC.
Chuyển đổi dòng điện DC sang AC
Bộ nghịch lưu là thiết bị điện tử dùng để chuyển đổi dòng điện DC thành dòng điện AC. Bộ nghịch lưu hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng các linh kiện bán dẫn, chẳng hạn như transistor, để tạo ra dòng điện AC từ dòng điện DC.
Có nhiều loại bộ nghịch lưu khác nhau, tùy thuộc vào ứng dụng cụ thể. Bộ nghịch lưu đơn giản nhất là bộ nghịch lưu một pha (single-phase inverter), sử dụng một transistor để tạo ra dòng điện AC một pha.
Bài viết đã giải thích kí hiệu AC và DC là gì và sự khác biệt giữa hai dòng điện này. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về dòng điện AC và DC.